REFINED OR NOT REFINED – LÀM SAO ĐỂ CHỌN LỰA?

Dù từ “Unrefined” trên nhãn chai dầu có thể rất hấp dẫn (và làm bạn tốn thêm một chút). Có nhiều thứ cần cân nhắc giữa dầu refined và unrefined hơn là bạn nghĩ.

Một loại dầu được gọi là “unrefined” khi nó được ép expeller-pressed hoặc cold-pressed. Sau đó, nó chỉ trải qua bước lọc vật lý (bằng màng lọc) và KHÔNG trải qua bất cứ công đoạn tinh chế nào khác như: khử màu, khử mùi, can thiệp hóa chất…

Dầu “refined” – ngược lại sẽ trải qua một số công đoạn khử màu, khử mùi và loại bỏ một số chất không mong muốn. Sự tinh chế dầu cũng có nhiều mức độ: từ nhẹ nhàng (tinh chế sơ/mechanically refined/partially refined/naturally refined), đến thô bạo (tinh chế sâu/conventionally refined – có sự tham gia của nhiệt độ cao/hóa chất).

Rõ ràng, dầu được tinh chế sâu sẽ KHÔNG phải là lựa chọn tốt cho bất cứ mục đích gì (ngoài lý do tiết kiệm chi phí). Vì quá trình tinh chế sâu phá vỡ sự hài hòa tổng thể và thay đổi cấu trúc của dầu. Nó cũng chứa tồn dư hóa chất và sinh ra một số chất ban đầu không có.

Trong bài viết này, khi nhắc đến dầu refined, mình chỉ nói đến loại dầu tinh chế sơ – còn gọi là “partially refined”. Theo đó, dầu được tinh chế bằng những biện pháp phù hợp, có tính toán (ví dụ lọc bằng clay, khử mùi bằng hơi nước, lọc bằng nhiệt thấp – winterized). Kết quả thu được loại dầu refined với chất lượng đảm bảo, phù hợp với mục đích dùng trên da (và nhiều mục đích khác).

Lẽ dĩ nhiên, dầu unrefined sẽ giữ được hàm lượng dinh dưỡng cao nhất. Và chúng ta đều dễ dàng chấp nhận về sự tốt lành của dầu unrefined. Nhiều người cho rằng dầu un-refined ở “đẳng cấp cao” hơn so với dầu refined. Điều này không hoàn toàn chính xác.

Để có cái nhìn toàn diện hơn, sau đây mình sẽ nói về 3 ưu điểm của dầu refined mà nhiều người có thể chưa để ý đến.

Giảm rủi ro kích ứng:

Vì dầu refined đã được xử lý để loại bỏ một số chất không ổn định, nó sẽ có thành phần chất đơn giản hơn, ổn định hơn. Với một mỹ phẩm bất kỳ, thành phần càng ít thì sẽ càng ít rủi ro kích ứng so với việc thêm vào nhiều thành phần phức tạp. Và vì vậy, rủi ro kích ứng da của dầu refined sẽ thấp hơn so với loại dầu unrefined.

Trong thực tế, các vi chất kém ổn định trong dầu unrefined không nhất thiết là thủ phạm gây kích ứng cho da bạn, mà chính là dạng oxit của chúng. Vì vậy, dầu unrefined nếu được bảo quản không đúng cách cũng tăng khả năng gây kích ứng da.

Dầu refined có điều kiện bảo quản đơn giản hơn:

Hãy nhìn thẳng vào thực tế là chúng ta không sống trong phòng thí nghiệm và hành xử như những chuyên gia. Chúng ta dùng dầu một cách “đời thường”, trong đó dầu có thể tiếp xúc thường xuyên với: Không khí, bụi bẩn, nước, nhiệt độ cao, ánh sáng mạnh… Tất cả những thứ đó làm dầu unrefined – Với những chất kém ổn định – Sớm bị oxi hóa (hay còn gọi là rancid – thiu).

Và nếu một lúc nào đó, bạn phải chọn lựa giữa một chai dầu unrefined nhưng đã bị oxi hóa và chai dầu refined. “Làm ơn chọn chai refined giùm tui!” – đó là những gì da bạn sẽ hét lên (nếu nó biết nói).

Để hạn chế hiện tượng oxi hóa của dầu, người ta thường thêm các chất chống oxy hóa vào để bảo vệ dầu. Và trong tự nhiên, có nhiều chất chống oxi hóa vừa bảo quản dầu tốt mà lại vừa tốt cho da bạn.

Hai chất chống oxy hóa thường được Vitabox dùng trong các sản phẩm của mình là Vitamin E và Rosemary CO2 extract. Bản thân một số tinh dầu cũng được cho là có thể chống oxy hóa, nên hỗn hợp dầu nền và tinh dầu thường có thời gian bảo quản lâu hơn so với dầu nền để riêng.

Mùi và độ thấm

Không phải dầu nào cũng có mùi dễ chịu, một số người không thể thẩm nổi mùi của castor oil hoặc tamanu oil – Dù rằng nó vẫn là một cái mùi rất thiên nhiên. Vấn đề về mùi sẽ đáng chú ý hơn nếu bạn muốn kết hợp dầu với tinh dầu trong aromatherapy (ví dụ như dầu massage, dầu dưỡng body). Dầu có nhiều mùi có thể làm xao nhãng mạch cảm nhận hương tinh dầu, hoặc lấn át mùi hương của tinh dầu.Trong trường hợp này, dầu refined sẽ phù hợp hơn.

Thêm vào đó, do sự đơn giản hơn trong thành phần, dầu refined thường sẽ thấm tốt hơn so với unrefined. “Tốt hơn” ở đây cả về tốc độ thấm nhanh hơn và phần lớn dầu sẽ thấm vào da, ít bị đọng dầu hơn.

Tóm lại, nhìn chung dầu refined sẽ đem đến cảm giác dùng dễ chịu hơn so với unrefined. Tuy nhiên, ngoại trừ một số loại dầu, phần lớn sự khác biệt này sẽ không quá lớn, nên bạn cũng không cần quá lo lắng hen ^^

Tại Vitabox, khi muốn kết hợp một loại dầu unrefined, chúng mình luôn cần tính toán tỷ lệ phù hợp, xét về cảm giác dùng trên da, lẫn sự tham gia của mùi đó vào mùi hương tổng thể của sản phẩm. Nếu biết tận dụng tốt, chính mùi hương của dầu sẽ đóng góp vào nét hấp dẫn của sản phẩm. Ví dụ như sản phẩm coconut mint lip balm này – Có sự kết hợp hài hòa giữa mùi dầu dừa virgin và bạc hà ^^.

Một side note nhỏ là một số nhà sản xuất dầu không trung thực có thể quảng cáo dầu của họ là unrefined. Tuy nhiên quá trình ép dầu trước đó đã dùng đến nhiệt hoặc hóa chất, khi đó việc dầu unrefined cũng trở nên vô nghĩa. Vì vậy, khi kiểm soát chất lượng của dầu, cần xem xét tổng thể cả quá trình: Canh tác, thu hoạch, ép, và lọc dầu. Điều này chỉ có các nhà cung cấp uy tín là có thể thực hiện được. Đó là lý do chúng ta nên mua dầu có nguồn gốc rõ ràng, của các nhà cung cấp có tên tuổi.

Kết luận là: Việc chọn lựa giữa dầu refined và unrefined cần tìm hiểu thêm về đặc tính của dầu, mục đích và nhu cầu sử dụng. Khi được sử dụng thường xuyên và đúng cách, cà 2 đều sẽ đem lại lợi ích lâu dài cho người dùng.

==========

Tham khảo

• Carrier Oils: What Are They and How Are They Made? – mountainroseherbs
  Antioxidant Activities of Eleven Australian Essential Oils – NPC Natural Product Communications 2008 Vol. 3 No. 5 837 – 842